Moduł 3 – Uczenie się przez rozwiązywanie problemów
Czas trwania: 1 godzina
Struktura: Samodzielna nauka poprzez krótkie sesje wideo, dokonywanie oceny, czytanie i dyskusję
Czym jest nauka przez rozwiązywanie problemów?
Nauka przez rozwiązywanie problemów to metoda pedagogiczna skupiona na uczniu, w ramach której uczeń nabywa wiedzę poprzez rozwiązywanie otwartych zadań/problemów. Celem tej metody nie jest rozwiązywanie problemów w określony sposób samo w sobie, lecz rozwijanie pożądanych umiejętności. Chodzi m.in. o takie umiejętności, jak przyswajanie wiedzy, praca w grupie, umiejętności komunikacyjne. Metoda ta została stworzona do nauki medycyny, dziś jednak wykorzystywana jest w wielu innych dziedzinach. Pozwala ona uczniowi rozwijać umiejętności przydatne w przyszłości. Poprawia zdolność krytycznej samooceny, zachęca do sięgania po literaturę i do pracy zespołowej.
Dlaczego jednak mamy polegać na tej aktywnej formie nauki? Badania wykazują, że wykorzystując aktywne strategie nauczania, można istotnie zwiększyć zakres pozyskiwanej wiedzy.
Co na ten temat twierdzą eksperci:
“Najsilniejszym ogólnym wnioskiem jest twierdzenie, że im większe jest zaangażowanie ucznia w naukę, tym większy jest zakres przyswajania przez niego wiedzy.” – Pasquerilla & Terenzini, 1991
“Nauka oparta o rozwiązywanie problemów rozwija pozytywne postawy uczniów, ich umiejętności interpersonalne, umiejętność radzenia sobie z problemami, przyswajanie wiedzy.
Metody interaktywnego zaangażowania prowadzą do wyższej wydajności.
Metody nauki wykorzystujące współpracę zwiększają osiągnięcia akademickie, poprawiają nastawienie studenta i jego zdolność do przyswajania wiedzy.
Metody nauki wykorzystujące współpracę poprawiają osiągnięcia, umiejętności interpersonalne i podnoszą samoocenę.“
– Prince, 2004
Powody, dla których nauczyciele wykorzystują metodę nauki przez rozwiązywanie problemów
- Długoterminowy rozwój zdolności przyswajania wiedzy: Uczniowie, którzy korzystają z tej metody, mogą poprawić swoje zdolności w zakresie przyswajania informacji i jej odtwarzania. Dzieje się tak dlatego, ponieważ podczas nauki trwają ożywione dyskusje, które pozwalają zrozumieć dyskutowaną materię.
- Różne rodzaje poleceń: wykorzystanie metody nauki przez rozwiązywanie problemów pozwala grupom uczniów na rozwiązanie różnych skomplikowanych zadań i robią to oni z przyjemnością. Mogą oni pracować w oparciu o filmy wideo, artykuły prasowe i inne źródła.
- Ciągłe zaangażowanie: Dzięki temu, że uczniowie rozwiązują realne problemy, które ich interesują lub bezpośrednio dotykają, nie jest trudno zaangażować ich do działania.
- Wykorzystywanie nabytych umiejętności: wykorzystanie metody nauki przez rozwiązywanie problemów do prezentowania różnych kontekstów i konsekwencji sprawia, że uczniowie uczą się w sposób głębszy i trwalszy, a dzięki temu są potem w stanie wykorzystać swoje umiejętności w przypadku rzeczywistych problemów.
- Poprawa pracy grupowej i umiejętności interpersonalnych: stawienie czoła wyzwaniu, jakie stawia przed nami metoda nauki przez rozwiązywanie problemów, często opiera się na interakcji i komunikacji, co oznacza, że uczeń powinien także dbać o swoją umiejętność pracy grupowej.
Jak to właściwie działa?
Nauka przez rozwiązywanie problemów przygotowuje uczniów do myślenia krytycznego I analitycznego, a także do tego, żeby byli w stanie samodzielnie wykorzystywać odpowiednie narzędzia i zasoby do nauki. Nauka jest najefektywniejsza wówczas, gdy jej efekty są dla nich jasne i zrozumiałe. Potrzebują praktycznego doświadczenia, nie hipotetycznych rozważań.
W metodzie nauki przez rozwiązywanie problemów, uczniowie angażują się w problem, które:
- są otwarte, mogą być rozwiązane na wiele sposobów
- mają znaczenie
- są związane z programem nauczania
Metoda ta bierze pod uwagę fakt, że życiowe doświadczenia wpływają na to, w jaki sposób się uczymy.
Metoda ta pozwala wykształcić umiejętności, które potem możemy wykorzystać we własnym życiu
Jak przygotować działania, które wykorzystamy w ramach tej metody?
- Zidentyfikuj odpowiedni problem występujący w realnym świecie: znajdź taki problem, który jest istotny dla twoich uczniów, pozwalając im na zapoznanie się z sytuacją i przygotowanie rozwiązań na przyszłość.
- Określ cel działań: Określ jakie umiejętności chcesz rozwijać u swoich uczniów poprzez przygotowywane dla nich zadanie.
- Stwórz i rozdaj materiały pomocnicze: Wręcz swoim uczniom materiały pomocnicze, np. artykuły, zestawienia danych, tak aby podtrzymać ich zainteresowanie tematem.
- Ustanów cele dla uczniów i twoje oczekiwania wobec uczniów: Udzielaj swoim uczniom rad i wskazówek, utrzymując ich cały czas „na właściwych torach”.
- Uczestnicz: Służ uczniom swoją wiedzą, zadawaj im pytania (aby poznać ich proces myślowy), pomagaj im pokonywać momenty zwątpienia.
- Pozwól uczniom zaprezentować swoje pomysły i odkrycia: warto uczyć się w grupie. Możesz to osiągnąć prosząc swoich uczniów, aby zaprezentowali przed grupą swoje odkrycia i przemyślenia.
Uczenie się przez rozwiązywanie problemów a dzisiejsi uczniowie
- Niezależni, potrafią rozwiązywać problemy
- Ambitni, wykazują inicjatywę
- Chętnie korzystają z wsparcia, ale nie chcą żeby mówić im wprost co mają zrobić
- Oczekują natychmiastowego efektu, informacji zwrotnej
- Wiedzą, że muszą się rozwijać, aby być konkurencyjnymi
- Pewni siebie,
- Ambitni, mają wysokie oczekiwania
- Chcą znać procedury, zasady, chcą wiedzieć jak poczynić postęp
- Chcą zajmować wysokie pozycje
- Nalegają na ciągłe i natychmniastowe informacje zwrotne
- Szybko przechodzą od jednej rzeczy do drugiej
- Nie są tak niezależni, jak generacja X
- Zamiast czytać i “przetrawiać” – przeglądają i analizują
- Oczekują ciągłej i natychmiastowej informacji zwrotnej
- Preferują bezpośredniość
- Rozumieją technologię, ale pragną osobistego kontaktu
- Zawsze w biegu – wiedzą czego chcą
- Chcą się rozwijać
- Chcą otrzymywać rzetelną wiedzę i aplikować ją w realnych sytuacjach world applications
- Oczekują przejrzystej i zorganizowanej prezentacji materiału
- Potrzebują stymulacji, są aktywni i zaangażowani
- Chcą wiedzieć “dlaczego” (jak to działanie wpływa na moją przyszłość?)
- Oczekują zaangażowania i entuzjazmu od swojego nauczyciela
- Oczekują kontaktu twarzą w twarz, ale znają granice
Strony internetowe dotyczące uczenia się przez rozwiązywanie problemów:
Illinois Mathematics and Science Academy Center for Problem Based Learning
http://www2.imsa.edu/programs/pbl/cpbl.html
Maricopa Center for Teaching and Learning
http://www.mcli.dist.maricopa.edu/pbl/
Samford University
http://www.samford.edu/ctls/archives.aspx?id=2147484112
Problem Based Learning at McMaster University
http://chemeng.mcmaster.ca/pbl/pbl.htm
Problem Based Learning Initiative
http://www.pbli.org/
Process Oriented Guided Inquiry Learning (POGIL)
http://www.pogil.org/
University of Delaware
http://www.udel.edu/pbl/
Dlaczego warto zapoznać się z tym modułem?
- Odkryj pedagogiczne podejście do uczenia się przez rozwiązywanie problemów i dowiedz się co różni tę metodę od tradycyjnego nauczania
- Poznaj korzyści płynące z wykorzystania tej metody
- Poznaj uczelnie i szkoły, które wprowadziły tę metodę nauczania
- Dowiedz się jak uczniowie postrzegają metodę uczenia się przez rozwiązywanie problemów i jak ta metoda wpływa na nich
- Zrozum metodę uczenia się przez rozwiązywanie problemów i dowiedz się, jak możesz ją wykorzystać samemu
Jak przystąpić do tego modułu?
To proste – rozpocznij od obejrzenia przewodnika wideo, a następnie skorzystaj z odnośników, które pozwolą ci zwiększyć wiedzę na temat metody uczenia się przez rozwiązywanie problemów.
Narzędzie: Camtasia
Czym jest Camtasia?
Camtasia Studio to dwa produkty w jednym – program do nagrywania ekranu, a także do tworzenia i edytowania filmów wideo. Ten produkt pozwala na tworzenie potężnych, interaktywnych i w pełni profesjonalnych wideo, które możesz wykorzystać np. do tworzenia wideo na serwis YouTube. Zapoznaj się z naszą oceną tego narzędzia.
5 powodów, dla których kochamy program Camtasia
- Choć to produkt premium, jest on doskonały. Oferuje wiele możliwości, podczas gdy dostępne za darmo narzędzia do nagrywania wideo posiadają wiele ograniczeń.
- Kiedy już zaczniesz korzystać z tego narzędzia, zakochasz się w jego możliwościach! Możesz wykorzystywać je do nagrywania ekranu, prezentacji PowerPoint, kamery komputerowej i streamów audio.
- Ukończoną pracę możesz opublikować w serwisie YouTube, Google Docs i Screencast.com prosto z poziomu narzędzia.
- Program wspiera wiele formatów plików.
- Narzędzie jest przyjazne dla użytkownika – zawiera intuicyjny edytor. Dostępne są również poradniki, jak np. Tech Smith.